’Deprem bölgesindeki buğday tarlalarına acil gübre verilmeli’

Tarih: 14 Şubat 2023 Salı 16:46

Haber-Emrah Birgül

2022'nin Şubat ayında başlayan Rusya-Ukrayna savaşı nedeniyle tahıl ürünlerinin ihracatında sorunlar meydana gelmişti. Türkiye'nin gözü, 'Tahıl Koridoru Anlaşması'na çevrilmişti. Bu yıl ise 6 Şubat'ta Kahramanmaraş'ın Pazarcık ilçesinde 7,7 büyüklüğünde bir deprem meydana geldi. Aynı gün içerisinde bölgede 7,6 büyüklüğünde bir deprem daha yaşandı. Depremlerde 10 il büyük hasar aldı. On binlerce can kaybının yaşandığı depremlerden sağ kurtulanlar yurdun çeşitli kentlerine göç etmeye başladı. TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Mersin Şubesi Eski Başkanı ve Yüksek Ziraat Mühendisi Mehmet Ateş ise gazetemize yaptığı açıklamada yeni bir sorunun kapıda olduğuna işaret etti.

"ORADAKİ BUĞDAYLAR SAYESİNDE YAŞAMIMIZI SÜRDÜREBİLECEĞİZ"

Deprem bölgesinde geniş buğday arazileri olduğuna dikkat çeken Ateş, depremin de tam olarak ekim ve gübreleme sürecine denk geldiğini belirtti. Acil müdahalede bulunulmaması durumunda ilerleyen süreçte 'tahıl ürünlerinin tedarik edilmesi' noktasında sıkıntılar yaşanabileceğini vurgulayan Ateş, "Ben depremden 15 gün önce Hatay'daki buğday arazilerini gezdim. Zaten yağışların az olmasından kaynaklı bir 'su sıkıntısı' vardı. Kuyusu olan, o bölgede kuyu suyuyla sulama yapıyordu. Şimdi ise bu depremden canını sağ kurtaranlar 'buğdaylar ölürse ölsün' gözüyle bakıyor. Şu ana kadar herkes 'insanlara' odaklandı. Bu çok önemli ve olması gereken bir durumdu. Ancak depremden sağ kurtulanlar ve bizler, oradaki buğdaylar sayesinde yaşamımızı sürdürebileceğiz" dedi.

"TARIM MÜDÜRLÜKLERİNİN GÖZETİMİNDE GÜBRELERİN TARLALARA ACİLEN ATILMASI LAZIM"

Deprem bölgesinin, Türkiye'de buğday üretiminin yoğun olduğu yerler olduğunu sözlerine ekleyen Ateş, "Konya'dan ve Şanlıurfa'dan sonra en büyük plantasyonlar, en bol buğday ekim alanı olan yerler. Şimdi de bu buğdayların tam kardeşlenme dönemi. Kardeşlenme döneminde bu bitkilere gübre verilmesi lazım. Bildiğim kadarıyla Tarım Kredi Kooperatifleri'nin de Hatay'da ve Osmaniye'de yıkılan binaları var. Onlarla uğraşıyorlar. Ama ellerinde gübreler var, Gübretaş onların. İl ve ilçe tarım müdürlüklerinin gözetiminde işçilerle beraber bu gübrelerin tarlalara acilen atılması lazım. Zaten önümüzdeki 3-5 gün yağmur görünmüyor. Ancak hafta sonundan sonra yağmur yağması bekleniyor. Bu nedenler bir taban gübresinin; 15-15, 20-20 üre gübresinin mutlaka verilmesi lazım. Verilmediği zaman kardeşlenme olmaz, oradaki ürünü besleyemez" diye konuştu.

"BU BÖLGELERE ÜCRETSİZ GÜBRE DESTEĞİ VERİLMESİ LAZIM"

Tarım ve Orman Bakanlığı'na bu konuda 'acil gübreleme desteği' çağrısında bulunan Ateş, "Tarım ve Orman Bakanlığı'nın şu anda bunu düşünmesi lazım. Cumhurbaşkanı'nın talimatıyla, Tarım ve Orman Bakanlığı gözetiminde, Tarım Kredi Kooperatifleri'yle beraber bu bölgelere ücretsiz gübre desteği verilmesi lazım. Depremden etkilenen üreticinin zaten şu durumda gübre alacak gücü yok. Üretici batmış; evi gitmiş, traktörü gitmiş, pikabı gitmiş, aracı yok. Yani yapabileceği bir şey yok. Bu üreticilere bu gübrelerin ulaştırılması lazım. Tarım İşletmeleri Genel Müdürlüğü'nün elinde gübreleme makineleri var. Bu süreçte o makinelerle buğday arazilerinde gübreleme yapılması lazım" şeklinde konuştu.

"YOKSA BAŞAK DÖNEMİNDE ÇOK AZ BUĞDAY VERİMİ ALIRIZ"

Depremin tam da buğday arazilerinin 'gübreleme döneminde' meydana geldiğini belirten Ateş, "Tam gübre verilme dönemi. Birkaç üretici belki depremden önce gübre vermiştir. Ama tamamında bu işlemin uygulanması gerekir. Yoksa başak döneminde çok az buğday verimi alırız. Yani 600 kilo alacağımız verim, belki 200-250 kiloya kadar düşer. Onun için gübreleme desteğinin 10 ili kapsayacak şekilde bu mümbit alanlarda uygulanması çok önemli" dedi.

"BİR MESLEK İNSANI OLARAK TARIM VE ORMAN BAKANLIĞI'NI UYARIYORUM"

Buğday tarlasına sahip alanlara Sakçagözü, Kömürler, İslahiye, Kırıkhan, Hassa, Reyhanlı ve Kumlu gibi bölgeleri örnek gösteren Ateş; "Şu anda Kömürler'i biliyorum. Kömürler'de müthiş buğday ekim alanları var. Mesela Sakçagözü'nün altından Antep'e giderken, sağlı sollu tarım alanları var. Buralara hep buğday ekilmiş. Biz geçen gün Diyarbakır'a giderken bu bölgeleri yerinde gördük. Buraların acil gübrelenmesi lazım. Bu konuda bir Ziraat Yüksek Mühendisi olarak yani meslek insanı olarak Tarım ve Orman Bakanlığı'nı uyarıyorum. Bu 10 ilde gübrelerin çiftçilere ücretsiz dağıtılması gerekiyor. Neticede devletin malı. Bu buğdayı devlet geri alacak. Daha sonra bu buğday unda, makarnada ve birçok gıdada kullanılacak. Belki ihracatı yapılacak. İhracat yapılamıyorsa da onun samanlarıyla hayvanlarımız beslenecek. Acil müdahalede bulunulmaması durumunda hayvanlarımız da aç kalacak. Bu da başka bir sorunla karşı karşıya kalmamıza neden olabilecek" ifadelerine yer verdi.

"ŞU ANDA GÜBRE VERİLMİYOR"

15 Mayıs'tan sonra buğday hasadının başladığını vurgulayan Ateş, "Kıraç dönemlerde 12-13 Mayıs'tan sonra başlar; Haziran, Temmuz ve Ağustos'a kadar gider bu biçim süreci. İç Anadolu Bölgesi'nde tabi daha farklı. Mesela Mersin'de buğday biçimi 15 Mayıs'tan sonra başlar. Şu an müdahale edilirse, biçim sürecine kadar bu buğdaylar kendisini toplar. Ama şu anda gübre verilmiyor. Yani üretici, 'ben öldüm, neyle gübre vereyim' diyor. Ama devletin bu süreçte 'Ben bu 10 ildeki bütün buğday tarlalarına gübre desteği sağlayacağım' demesi lazım. Bunun yanında bölgede yer fıstığı ve narenciye bahçeleri de var. Onlara da destek verilmesini tabii ki isteriz ama ağırlıklı olarak şu anda buğdayı beslememiz lazım. Devletin bölgedeki buğday üreticilerine mutlaka el uzatması lazım. Devletin traktör ve araç desteğini de bu tarlalarda aktif hale getirseler, bir hafta içerisinde her yeri tamamlarlar" diye konuştu.

"10 MART'A KADAR VERİLMEZSE GEÇ OLUR"

Geçen her gün zaman kaybedildiğini vurgulayan Ateş, "Gübreleme dönemi şu anda başları ve geçiyor. Bundan 10-15 gün önce başlayanlar da oldu. Bizim taban gübresini, 15-15, 20-20 üre gübresini mutlaka vermemiz lazım. 10 Mart'a kadar verilmezse geç olur. Ondan sonra kardeşlenme biter. Daha sonra da kök büyütmez. Saçaklanma yapması lazım ki kardeşlenme sayısı fazla olsun" dedi.