’Travma, Başa Gelen Kötü Bir Şey Değildir’

Tarih: 21 Mart 2023 Salı 18:02

Haber-Fatih Dönmez

Psikolog Burak Aslan, katıldığı bir televizyon programında travmayı anlattı. Travmanın başa gelen olaydan çok, başa gelen olayın ardından çevre tarafından verilen tepki olduğunu belirten Aslan, deprem sonrası kişilerin sıkça yaşadığı 'sürekli sallanma hissi'ne dair de açıklamalarda bulundu.

"TRAVMANIN FOTOĞRAFINI NETLEŞTİRECEK OLAN ŞEY ÇEVRENİN NE YAPTIĞIDIR"

Travmanın genel tanımını yaparak, travmanın 'yaşanan deprem' sürecindeki boyutuna değinen Aslan, "Bireysel bazda travmaya baktığımız zaman; travma başa gelen kötü bir şey değildir. Travma, 'başıma kötü bir şey geldiğinde çevrenin bana nasıl yaklaştığıdır' aslında. Yani travmayı belirleyici olan odur. Bir çocuğun cinsel olarak istismar edilmesine tek başına bir travma demek yeterli olmayabilir. Ama cinsel istismara uğrayan çocuğun, 'anneme veya babama söylersem dayak yerim, bana inanmazlar, karşı tarafa inanırlar' demesi travma haline gelir. Travmanın fotoğrafını netleştirecek olan şey çevrenin ne yaptığıdır. Deprem olayına da baktığımızda herkesin ilk sitem ettiği şey neydi? Devlet nerede! Çünkü bana nasıl davranılacağını bilmiyorum. İlk başta güvendiğimiz bir şey vardı, o da 'devletin bana yardım etmesi lazım' olduğuydu" diye konuştu.

"HER BİREY TRAVMA YAŞADIĞINDA BEBEKLEŞİR"

Deprem bölgesindeki vatandaşların gösterdiği 'dayanışma ruhunun' travmayı biraz azaltmış olabileceğini belirten Aslan, "Her birey travma yaşadığında bebekleşir. Dile giremezsin, anlatamazsın. O olayı, başına gelen şeyi kelimelere dökemezsin. Bebek gibi olursun. Temel ihtiyaçlarına geri dönersin. Yeme, içme, tuvalet, barınma, banyo; bunların hepsine geri dönersin. Orada işte bakım veren kimse, o bakım verenin senin tekrar kopan bağlarını tekrar bağlaması lazım. Bunun için de şu soruya ihtiyaç var; neye ihtiyacınız var?" dedi.

"BİZ ÖFKEMİZİ BOCA EDEBİLECEK BİRİNİ BULAMADIK HALA"

Deprem sonrası vatandaşlarda görülen öfke patlamalarına da değinen Aslan, "O yüzden bu feveranlar, bu öfkeler. Bir de bu travma yaşadığımızda endişe ettiğimiz şeylerden birisi; biz öfkemizi boca edebilecek birini bulamadık hala. Bunun acısını yakınlarımızdan çıkartabiliriz. Öfke patlamaları olabilir. Çünkü hala var. İşte müteahhitlere kızıyoruz, devletin bazı kademelerine kızıyoruz. Bize o evi aldıran eşimize kızıyoruz. Kızacak birine ihtiyacımız var. O öfke gerçek muhatabına ulaşana kadar da maalesef birçok sevdiğimize de bu noktada iyileşebilmek adına da haksızlık yapacağız" diye konuştu.

"AKUT STRES TEPKİSİNİN AKUT STRES BOZUKLUĞUNA DÖNDÜĞÜNÜ GÖRMEK LAZIM"

Deprem sonrası kişilerde görülen 'sürekli sallanma hissi'ne de açıklık getiren Aslan, "Özellikle böyle bir travma yaşadıktan sonra geçen ortalama 1 aylık süreye akut stres tepkisi denir. Yani beynin iyileşme çabası. 'Yuvaya gireyim mi, girmeyeyim mi', 'güvende miyim, değil miyim', 'dünyayla bağlantı kurayım mı, kurmayayım mı'; bu var aslında. 1 ay ile 3 ay arasında geçen süreye akut stres bozukluğu diyoruz. Orada artık yavaş yavaş müdahale edilmesi lazım. Bize 'niye yardım etmiyorsunuz' diye çok çağrı geliyordu. 'Depremden gelenlerle travma çalışıyor musunuz' deniliyordu. Hayır, ilk bir ay çalışmam. Ne çalışacağım? Önce bir akut stres tepkisinin akut stres bozukluğuna döndüğünü görmek lazım. Beynin de travmanın ne kadarını işleyip, ne kadarını işlemediğini görmesi lazım ki ruh sağlığı alanında çalışan biri ne yapması gerektiğini bilsin" ifadelerine yer verdi.