Güzelliğin, sağlığın ve ekonominin mor mucizesi!

Tarih: 14 Ekim 2025 Salı 10:59

Tek, lavantanın yenilebilir çiçekler arasında özel bir yere sahip olduğunu belirterek, Türkiye’nin iklim ve toprak koşulları sayesinde bu değerli bitkiden daha fazla yararlanabileceğini vurguladı.

Yüzyıllardır doğada var olan çiçeklerin insanlık tarafından çeşitli alanlarda kullanıldığını hatırlatan Özlem Tek, “Genel olarak çiçekler sağlık ve güzellik alanlarında kullanılmış olsalar da, beslenme açısından da önemli bir yere sahiptirler. Mevsiminde taze, mevsim dışında ise kurutularak tüketilebilirler” dedi. Tek, yenilebilir çiçeklerin özellikle şekerlemeler, içecekler, reçeller, kekler ve salatalarda kullanılabildiğini belirterek şunları söyledi,“Kristalize edilerek, reçel haline getirilerek ya da kurutulmuş biçimde farklı yiyeceklerde yer alabilirler. Çiçekler sadece görsel değil, aynı zamanda tat ve aroma açısından da gıdalara değer katarlar. Lavanta da bu bitkiler arasında en özel olanlardan biridir.”

LAVANTANIN KÖKENİ VE FAYDALARI

Latince adı Lavandula L. olan lavantanın adının “yıkamak” anlamına gelen Lavare kelimesinden türediğini belirten Tek, bunun lavantanın temizliği çağrıştıran aromatik yapısına gönderme yaptığını söyledi. Dünyada yaklaşık 28 türü üzerinde çalışma yapılan lavantanın, hem tıbbi hem de kozmetik amaçlarla kullanılabildiğini ifade eden Tek, “Lavantanın narkotik, yatıştırıcı, antidepresan, antibakteriyel, antiseptik, antienflamatuar, analjezik, antifungal ve antioksidan özellikleri vardır. Bu etkileri bilimsel olarak da randomize kontrollü çalışmalarla kanıtlanmıştır” diye konuştu.

TÜRKİYE LAVANTADA GÜÇLÜ BİR POTANSİYELE SAHİP

Lavantanın Türkiye’de en çok Isparta ve Aydın illerinde üretildiğini hatırlatan Özlem Tek, ülkemizin iklim koşullarının lavanta tarımı için son derece elverişli olduğunu belirtti. Tek,“Toprak yönünden seçici olmayan lavanta, kireççe zengin, süzek ve kuru topraklarda mükemmel gelişme gösterir. Kurağa, sıcağa ve soğuğa dayanıklıdır. Bu nedenle Mersin ve çevresinde de yaygınlaştırılması mümkündür” şeklinde konuştu.

LAVANTANIN ÜRETİM TEKNİKLERİ

Tek, lavantanın vegetatif (çelikle) veya generatif (tohumla) üretilebileceğini belirterek şu bilgileri paylaştı,“Tohumla üretimde fideleme yöntemi tercih edilmelidir. Böylece daha güçlü fideler elde edilir. Lavanta çok yıllık bir bitki olduğu için fide dikiminde can suyu verilmesi şarttır. Ayrıca 2–3 yılda bir ahır gübresi uygulanması toprak yapısını iyileştirir ve verimi artırır. Lavanta susuz koşullarda da yaşayabilir, ancak belirli aralıklarla yapılan sulama çiçek kalitesini artırır. İlk yıllarda yabancı ot kontrolü yapılmalı, daha sonraki dönemlerde lavantanın allelopatik etkisi sayesinde bu sorun kendiliğinden azalır.”

DOĞAL KORUMA VE ARICILIK İÇİN İDEAL BİTKİ

Lavantanın zararlılara karşı doğal bir koruma sağladığını belirten Tek, “Lavantanın kokusu birçok zararlıyı uzak tutar. Bu nedenle lavanta tarlalarında kimyasal ilaç kullanımına gerek kalmaz. Bu da lavanta tarlalarını arıcılık için ideal hale getirir. Arılar burada saf ve doğal bal üretir. Bize bol oksijen verir, karşılığında sadece su ister. Kimyasal ilaç istemez. Bu yönüyle hem çevreyi korur hem de sürdürülebilir tarım için mükemmel bir örnek oluşturur” diye konuştu.

 “MERSİN’DE LAVANTA EKO-TURİZMLE BİRLEŞMELİ”

Son olarak lavantanın eko-turizm açısından da büyük potansiyele sahip olduğunu vurgulayan Özlem Tek, Mersin’de lavanta yetiştiriciliğinin yaygınlaştırılması gerektiğini ifade ederek sözlerine şöyle devam etti, “Parklarda, yol kenarlarında, boş alanlarda ve su kıtlığı yaşayan kırsal bölgelerde lavanta ekimi teşvik edilmelidir. Bu sadece ekonomik bir kazanç değil, aynı zamanda turizm açısından da büyük bir değer yaratacaktır. Lavanta tarlaları hem görsel hem ekolojik bir zenginliktir. Lavantanın sağlık, ekonomi ve doğa dostu yönleriyle gelecekte çok daha fazla önem kazanacağına inanıyorum. Bu güzel bitkiyle hem toprağımız hem de geleceğimiz kazanacak.”