ABDULLAH ÖZTÜRKMEN
Sonbaharın gelmesiyle birlikte Anadolu’nun dört bir yanında kış hazırlıkları başladı. Ev hanımlarının telaşı arttı, mutfaklardan mis gibi tarhana, reçel ve erişte kokuları yükseliyor. Kışa hazırlığın vazgeçilmez gelenekleri arasında yer alan bu lezzetler, hem nostaljiyi hem de dayanışma kültürünü yaşatıyor.
Kışlık hazırlıklar özellikle Eylül ve Ekim aylarında yoğunlaşıyor. Mersinli ev hanımı Ayşe Öztürk, “Bizim için kışlık yapmak sadece bir zorunluluk değil, bir gelenek. Her yıl komşularla bir araya gelip erişte keser, tarhana yoğururuz. Hem sohbet ederiz hem de kış için hazırlık yaparız. Bu, bizim kültürümüzün bir parçası” diyerek yıllardır süregelen geleneği anlattı. Evlerde kurutmalık sebzeler asılırken, güneşte olgunlaşan meyveler reçel kavanozlarına dönüşüyor. Özellikle kayısı, incir, narenciye ve gül reçelleri bu dönemde en çok yapılan çeşitler arasında yer alıyor.
ERİŞTE VE TARHANA KOKUSUYLA DOLU MUTFAKLAR
Erişte yapımı, kışa hazırlığın en keyifli aşamalarından biri. Un, süt ve yumurta ile yoğrulan hamurlar, ince ince açılıp kesiliyor ve serin bir yerde kurutuluyor. Öztürk, “Eskiden erişte yapmak için kadınlar bir araya gelir, imece usulüyle çalışırdık. Şimdi bu gelenek yavaş yavaş unutulsa da biz hâlâ sürdürüyoruz. Ev yapımı eriştenin tadı hiçbir şeye benzemez” diyerek duygularını paylaştı. Tarhana ise Anadolu’nun en kadim kış çorbası olarak sofralardaki yerini koruyor. Yoğurt, un, domates, biber, soğan ve baharatlarla hazırlanan karışım, güneşte kurutulup ufalanıyor. Uzmanlar, tarhananın hem probiyotik hem de yüksek besin değerine sahip bir gıda olduğunu belirtiyor.
DOĞAL ÜRÜNLERE İLGİ ARTTI
Son yıllarda ev yapımı ürünlere olan talep, hem şehirli hem de kırsal kesimde artış gösteriyor. Market raflarında bulunan katkılı gıdalar yerine, vatandaşlar kendi ürettikleri doğal ürünleri tercih ediyor. Sosyal medyada da “ev yapımı ürün” paylaşımları artarken, birçok kadın evinde yaptığı tarhana, reçel ve erişteyi çevresine satarak gelir elde ediyor. Pazar esnafı Hasan Kaya, “Vatandaş artık doğal ürün arıyor. Ev yapımı tarhana, erişte, reçel çok talep görüyor. Biz de yerli üreticiden alıp satıyoruz. Çünkü insanlar kendi eliyle yapılmış, katkısız ürünlerin farkını biliyor” dedi.
KIŞ SOFRALARININ BEREKETİ
Kış hazırlıkları sadece gıda stoklamak değil; aynı zamanda paylaşmanın, emeğin ve dayanışmanın simgesi olarak görülüyor. Mahallelerde hâlâ birlikte yapılan erişteler, kavanoz kavanoz doldurulan reçeller, geçmişle bugünü birbirine bağlıyor. Kış kapıya dayanırken, evlerde üretim heyecanı sürüyor. Tencerelerde kaynayan reçeller, serilen erişteler ve kuruyan tarhanalar, Anadolu’nun bereketini ve emeğini bir kez daha sofralara taşıyor.
|