‘Aile Şirketlerinin Kurumsallaşması Projesi’ eğitimi yapıldı

Tarih: 11 Mayıs 2022 Çarşamba 16:39

Haber- Fatih Dönmez

MTSO Meclis Salonu’nda Mersin Sanayici ve İş Derneği (MESİAD) ve Çukurova Kalkınma Ajansı iş birliğiyle ‘Aile Şirketlerinin Kurumsallaşması Projesi’nin program tanıtımı ve eğitimleri yapıldı. Programa MTSO Yönetim Kurulu Başkanı Ayhan Kızıltan, MESİAD Yönetim Kurulu Hasan Engin, Maestro Danışmanlık A.Ş. Yönetim Kurulu Başkanı Ferudun Gündüz, birçok STK temsilcisi ve basın mensupları katıldı. Program konuşmasında Ayhan Kızıltan, Hasan Engin, Ferudun Gündüz; ‘Aile Şirketlerinin Kurumsallaşması Projesi’ hakkında detaylı bilgi verdi. Programda konuşmasını gerçekleştiren Kızıltan, ailelerin şirketlerde mutlaka kurumsallaşması olması gerektiğine dikkat çekti.

KIZILTAN: “BİRİNCİ KUŞAK HER ŞEYE HAKİMKEN, KENDİNDEN SONRAKİ KUŞAĞI HAZIRLAMALI”

Gemiyi fırtınalı havada da, iyi havalarda da güç birliğiyle, el birliğiyle çok iyi bir uyuşmayla, uzlaşmayla yürütmeleri gerektiğini aktaran Kızıltan, “Aile tabi ki bir çekirdek. Her şey bir bireyin bir işlere girişmesiyle başlıyor. Bunu da sonuç olarak aile kuruyor. İşi ilk başlatan insan bu günlere geldiyse, uzun bir süreç geçirdiyse şirkette başarılı olmuş demektir. O işi kuran, uzun bir süreçte başarıyla bugünlere getiren şahıs o şirketi kendi ailesi, kendi çocuğu gibi görür. İşte her şey bundan sonra başlıyor. Tek başınayken, tek tabancayken şirketini yürüten şahısın çocukları oluyor ve aile genişliyor ama tabi baba işi çok iyi bildiği için otoriter, çocuklarını o konuda yönlendirebiliyor ama sonrasını düşünemiyor çoğu baba ya da birinci kuşak. ‘Ben olmayınca nasıl olacak? Ben işin başında durmazsam, çalışmazsam işler yürümez ve onun için ben hep işin başında olmalıyım’ diye düşünüyor ama bilinmiyor ki hayat şartlarına karşı çocuklarını hep o yönde geliştirmesi gerektiğini. Ben çok yaşadım; bizim firmamız zamanında imparatorluktu, çok hızlı bir gelişme süreci geçiriyordu, dünyanın dev şirketleri Türkiye’ye mal satamaz hale gelmişlerdi ama belli bir süre sonra da ortakların çocukları arasında bir hakimiyet kurma kargaşası başlıyor ve böylece o kargaşayla birlikte hızlı bir düşüş gerçekleşiyor. Birinci kuşak her şeye hakimken, kendinden sonraki kuşağı hazırlamalı” şeklinde konuştu.

“AİLELERİN ŞİRKETLERDE MUTLAKA KURUMSALLAŞMASI LAZIM”

Okuttukları çocukların yatırımı hakkında bilgilerini nasıl kullanacakları hakkında fazla bilgi sahibi olamadığını ifade eden Kızıltan, “Ben sürekli olarak sahada şirket ve firmaları dolaşmaktayım. Geçenlerde de bir günde iki tane aile şirketini ziyaret ettim ve o iki şirkette de gördüğüm; iki kuşak bir arada çalışıyordu, bu çok önemli ve çok güzel bir şey. Babalar kendi işlerini yürütsünler diye kendi bilgilerinin hepsini aktarıyorlar ama tabi bu yetmiyor. O çocukların yetki inisiyatif kullanmaları gerekmektedir. O becerileri de eğitimi aldıktan sonra getirip, aile şirketinin içersine koyarak elde ettiremiyorsunuz gençlere. Biz okuttuğumuz çocuklarımıza nasıl yatırım yapmamız gerektiğini, bilgilerini nasıl kullanmamız gerektiğini bilmiyoruz, onların fikirlerinden yararlanamıyoruz. Çocuklar okullarını bitirir bitirmez onları kendi iş dünyamıza, kendi işletmemizin içerisine sokmamız lazım. Çünkü bizim orada kendimize göre çok iyi ve güzel bir düzenimiz var ama o düzen kara düzendir. O çocuk bir iş deneyimi kazanmadan farklı kültürleri görmeden kendi iş düzenimizi içerisine sokulduğu zaman mecburen o ortama uyuyor. Ama okuttuk, okuttuktan sonra farklı işlerde çalıştırdığımızda o çocuk oralarda inisiyatif kullanmasını, karar vermesini, sorgulamasını öğreniyor ve bu deneyimleri elde ettikten 3-5 sene sonra babasının şirketine gelip, orada kendi becerilerini, kendi yeteneklerinin dengesini ortaya koyup, bir sistem yaratıyor ve babası da o zaman çocuktaki o ışığı gördüğü zaman dur diyemiyor. İyi eğitim almış çocukların mutlaka kendi işleri olmasa da başka işlerde bir deneyim kazanması lazım. Ailelerin şirketlerde mutlaka kurumsallaşması lazım” şeklinde konuştu.

ENGİN: “ŞİRKETİN ANAYASASINI KURALLARINI KOYARAK YAPARSAK DAHA BAŞARILI OLURUZ”

Ülkede demokratikleşmenin tam oturtulmadığı bir ülke de bunun hiçbir zaman başarıya ulaşamayacağını bildiklerini aktaran Hasan engin, “Orta demokrasi, orta gelir ve orta eğitim tuzağının sürekli yaşadığı ülkede bunlar zaman zaman kesintiye uğruyor. Değerlerin ve dini inançların her zaman etkili olduğu, aile değerlerinin çok sıkı olduğu bir ortamda şirket başarısızlığa uğruyor. Şirket büyüyor, tam zirveye ulaşıyor bu seferde çocuklar evleniyor. Çocukların eşleri birbirini kıskanıyor. Ya da araya damatlar girince boşanmalar oluyor. Bu yüzden şirketlerin öncelikle anayasasının kurulması lazım. Yoksa yemek masalarında kurulan şirketler yan yana gelen şirketler mutlaka başarısızlıkla sonuçlanıyor. Şirketin anayasasını kurallarını koyarak yaparsak daha başarılı oluruz.  Daha fazla ortakların ya da ailenin evlerine, yemeklere sık giderek değil de muhabbetin az olduğu şirket üzerinde ki kurumsallığın daha fazla olduğu bir yapılanmanın olması gerekiyor. Sınır koymalıyız, büyüklerimizin dediği gibi çok muhabbet tez ayrılık getirir. Ülkemizde de bu her zaman bu şekilde gelişmiştir. Ama Avrupa’ya baktığımızda Avrupa üretiminin tarzı değişik. Asya ile üretim tarzı arasında çok fark var. Bunları değerlendirmemiz lazım” diye konuştu.

GELENEKSEL KUŞAK BİTİYOR, DEĞİŞİK BİR KUŞAK, ZOR BİR KUŞAK GELİYOR

İkinci dünya savaşın da Avrupa yerle bir olduğunu, 20 yılda toparlandıklarını ifade eden Engin, Almanya şu anda beşinci sanayi devrimini gerçekleştirdiğini belirterek, “Biz savaşa girmemiş bir ülke olarak Amerikan emperyalizminin sömürgesi olarak kendimizi kabul ederiz. Oysaki Atatürk döneminde bugünün yeni burjuvazisini yaratan sanayi işletmeleri olan bir ülkeydik. Ama 45’den sonra ne yazık ki geriye dönüş başladı. Gerek 12 Eylül’den sonra gerek daha sonra ülkemizde devlet destekli yaratılan bir burjuvazi ortaya çıktı. Biz buna gelirin eşit olmadığı, İstanbul sermayesinin hakim olduğu, Anadolu’ya gelirin dağıtılmadığı bir dönem diyoruz. Oysa bunları belki yakın zaman da aşıyoruz ama ülkemizde de bu sıkıntılar oldu. Devlet destekli dediğimiz bu iş burjuvazisinden mutlaka kurtulmamız lazım. KOBİ’lere eşit gelir dağılımı eşit destek dağılımı yapmamız lazım. KOBİ’ler dediğimiz küçük bir ana sanayinin en alt aşamasıdır. Bunlar desteklenirse, büyüyerek çoğalacak. Ülkemizin milli gelirine katkı sağlayacak payını artıracak diye düşünüyorum. Bundan sonra başarıya ulaşacağız. c aile birliğine bağlı olarak değil. Çünkü önümüzde ki Z kuşağı tamamen farklı bir kuşak bunları toplamak bunların önüne geçmek bunların heyecanını kırmak çok zor. Değişik bir kuşak zor bir kuşak. Bunun üstüne gelen bir alfa kuşağı var bunlara karşı da hocalarımız anlatır belki ne yapmalıyız diye. Çünkü artık geleneksel kuşak bitiyor yavaş yavaş” dedi.

GÜNDÜZ: “GENÇLERİN GETİRMİŞ OLDUĞU DİJİTALLEŞMEDEN KAYNAKLI DENEYİMLERİ VAR”

Teknolojik gelişmelere ayak uydurmak gerektiğini ve birinci ile ikinci kuşağın barışık olması gerektiğine değinen Ferudun Gündüz ise, “Burada özellikle kurumsallaşmanın önemine dikkat çekerken ülkemizdeki bir gerçeğe de vurgu yapmak istiyorum; Türkiye’de yapılan bütün sektörler ortalamasında bir çalışma var ve bu çalışmada kurulan işletmelerin yüzde 80’i 5’inci yılını göremeden kapanıyor. Bu çok önemli bit tespit. Sektörün ortalamasından bahsediyorum. Ayrıca ikinci 5 yılda da yapılan bir inceleme var burada da işletmelerin yüzde 16’sı kapanıyor. Dolayısıyla işletmelerin yüzde 96’sı kapanıyor ve geriye kalan yüzde 4’ü yaşıyor. Bu geriye kalan yüzde 4’ün ömrü de 32 yıl. Yani 2’nci kuşağa geçemiyor ya da geçenlerde 3’üncü kuşağa geçemiyor. Bunun temel nedeni; ailedeki hakim olan kişinin ve birinci kuşağın bilir politikasını aslında bilmemesi ve dolayısıyla o bilgi, o donanım birinci kuşakla beraber yok olup, gidiyor. Teknolojik gelişmelere ayak uydurmak lazım ve onun için de birinci ile ikinci kuşağın çok barışık olması lazım. Elbette ki birinci kuşağın hayat içinde elde ettiği deneyimler var, akıl var, mantık var ama diğer taraftan da gençlerin getirmiş olduğu bir enerji ve dijitalleşmeden kaynaklı bir bilgi birikimleri ve deneyimleri var. Bunların sentezini yapmak gerekiyor, ancak bu şekilde işletme uzun ömürlü olabilir aksi taktirde bahsettiğim gibi çok dramatik bir son bekliyor. Bunun önemli bir sonucu da düşünün ki bir işletmenin iflas ettiğini, kapandığını. Böyle bir durumda bir kere aile darmadağın oluyor, intihara varan olaylar yaşanıyor, ciddi ekonomik kayıplar oluyor. Dolayısıyla bu çok ciddi bir şekilde ülkenin sorunu haline geliyor.  İş sektörlerinin üniversitelerden destek alması lazım, çünkü üniversiteden destek almayan sektörün ayakta kalması mümkün değil. Çünkü bilimin ve yol göstericiliğin ancak bizim yeni şeyler keşfetmemizi ve onu hayatımıza kavramamızı sağlayabilir” ifadelerini kullandı.