HAZIR GİYİM SEKTÖRÜ ALARM VERİYOR!

Tarih: 20 Ekim 2025 Pazartesi 10:11

Son yıllarda yaşanan ekonomik kriz, tekstil sektörünü de derinden etkiledi. Artan maliyetler, azalan talep ve döviz kurlarındaki dalgalanmalar nedeniyle birçok tekstil firması zor günler geçiriyor. Sektördeki krizin boyutu, büyük firmaların dahi konkordato talep etmesiyle gözler önüne serildi. Mersin Tekstil Üreticileri Derneği (METÜD) Başkanı Kemal Dede, konuyla ilgili gazetemize açıklama yaptı.

“PAMUK ÜRETİMİ AZALDI, İTHALAT ARTTI”

Türkiye’nin pamukta dışa bağımlı hale geldiğini belirten Kemal Dede, “Beş yıldır pamuk üretimi azaldı. Türkiye’ye pamuk Özbekistan’dan getiriliyor. Özbekistan’ın kumaş fabrikaları da var. Pamuğun artık Türkiye’ye direkt ihracatını da yapamıyorlar, iplik ithalatı yapılıyor. Burada maliyetler yüksek olduğu için birçok kişi Özbekistan’da kumaşı dokutup kumaşı getirmeye çalışıyordu. Daha sonra gümrük maliyetleri yükseldi. Artık onu da yapamıyorlar, iş iyice zorlaşmaya başladı. İplikte gümrük maliyeti yok, o yüzden iplik Türkiye’ye getirilip burada dokutma işi yapılıyor. Tekstili sıkıntıya sokan nedenlerin en başında ham maddelerin ülkeye giriş maliyetinin yüksek olması geliyor. Ham maddeyi pahalıya aldığın vakit, ürün de pahalı çıkmak zorunda.” dedi.

“KÂR EDEMİYORUZ, SUYUN ÜZERİNDE DURMAYA ÇALIŞIYORUZ”

Tekstili sıkıntıya sokan en önemli nedenin ham madde ve enerji maliyetleri olduğunu vurgulayan Başkan Dede, mazotun 55 TL’ye ulaşması, elektriğe gelen yüksek zamlar nedeniyle üreticinin nefes alamadığını söyledi. Dede, “Ülkemizde enerji problemleri de çok. Mazotun litresi 55 TL olmuş. Bu yıl elektriğe de yüzde yüz zam gelme olayı var. Elektrik bizim için çok önemli. Tekstilde bütün işler elektrik ile dönüyor. Baskı makineleri, aydınlatma, dikiş, nakış makineleri hepsi ciddi elektrik harcıyor. Bebek kıyafeti üretiyorum ve kıyafetlerin üzerine baskı yapmam gerekiyor. Baskı için ufak bir makinem ve kompresörüm var. Bunlar 80 kWh elektrik harcıyor. Ayda 50 bin TL sadece elektrik faturası ödüyorum. Dikim, kıyafet kesim yeri ayrı; buralara da ayrı elektrik faturaları ödüyorum. Toplamda aylık 110 bin TL civarında fatura ödüyorum. Daha bunun suyu, yemeği var. Mazot konusuna da gelecek olursak; arabayla dikime, oradan baskıhaneye gidiyoruz. Yani nakliye olayı da aşırı derecede masraflı. Şu an METÜD üyeleri olarak kâr edemiyoruz, suyun üzerinde durmaya çalışıyoruz. Yaklaşık 3 yıldır kimse kâr etmenin hesabında değil, bunun mücadelesini veriyoruz. Türkiye’de bir iç piyasa, bir de yurt dışı piyasası var. Bizler ağırlıklı olarak iç piyasaya ürün yapıyoruz, mağazalara satış yapıyoruz. Yüzde 70 iç piyasa, yüzde 30 dolaylı yollardan ihracata gidiyor. İç piyasada alım gücü az olduğundan mal fazlalığı oluşmaya başladı. Tekstil ve kıyafet giyim beşinci plana düştü. Çünkü insanın önceliği yiyecek, sonra barınacak yer. Sağlık bile üçüncü plana düşmüş. Çocuk okutuyorsa eğitime para harcayacak, daha sonra kıyafete yönelecek.” diye konuştu.

“BORCU DA ÖDEYEMEYİNCE ‘İFLAS’”

İsim yapmış mağazaların son günlerde iflas etmesinin en büyük sebebinin, gelirin gideri karşılamaması olduğunu öne süren Başkan Dede, “Ham maddeyi dışarıdan alıyorlar, enerji pahalı, döviz kuru sabit, faiz oranları yüksek. İşletmeyi çevirmek için bankadan para alıp işi döndürmesi lazım. Ama bir üründen yüzde 5 kazanırken bankaya yüzde 5 de faiz ödüyor. Faizlerin yüksek olmasından dolayı faize yanaşamıyorsun. Mecbur kalıp aldığın zaman da insanlara para ödüyorsun, ürünü üretiyorsun, ayağa kalkıyorsun, bu sefer de ürün satılmıyor. Neden? Yurt dışındaki fiyatlar daha uygun. Bu şekilde olunca bankaya borçlanıyor. Borcu da ödeyemeyince ‘iflas’. Benim 300 TL’ye ürettiğim ürünü, başka birisi 200 TL’ye yurt dışından getirip satıyor. İthal mal da geliyor Türkiye’ye.” dedi.

“ÇALIŞANIN MALİYETİ İŞVERENE ÇOK YÜKSEK”

“Ülkemiz, 15-20 yıl önce tekstilde birinci numaradaydı, şimdi yedinci sıraya düştü.” diyen Dede, “Tekstil Mısır’a gidiyor” yönündeki iddialara da açıklık getirdi. Başkan Dede, “Tekstil insan gücüyle yapılan bir sektör. Yüzde 70 insan, yüzde 30 makineyle yapılır. Daha önce biz ürünlere 30 kişi ile baskı yapıyorduk, baskı makineleri çıktı. Başına 3 kişi koymak yeterli oldu. Nakış işleminde de aynı şekilde, tek tek ayrı makinelerde uğraşılıyordu. Onun da makinesi çıktı. Ama dediğim gibi, makine de olsa insan gücüne ihtiyaç var. Türkiye’de bir çalışanın maliyeti işverene çok yüksek. Burada 1 işçinin maliyetiyle orada 10 işçi çalıştırıyorsun. Mısır’daki ihracatlara bakıyorum, yüzde 60 tekstilden. Oraya para girdisi oluyor, haliyle güçleniyorlar. Biz ise sürekli kayıp veriyoruz. Araştırmalara göre 2023 yılında tekstilde çalışan sayısı 1 milyonun üstündeydi. 2025’te ise 900 bine düşmüş. 2025’in ilk çeyreğinde 2 bin 147 firma iflas etmiş. Tahminen söylüyorum; 10. aydayız, kapanan firmaların sayısı 3 bini bulmuştur. Bu insanlar ne yapacak ne yiyecek?” dedi.

“HÜKÜMETİMİZİN ÜRETİCİLERİN ARKASINDA OLMASI LAZIM”

Sektörün ayakta kalması için acil önlemler alınması gerektiğini vurgulayan Dede, “Devletimiz güçlü, arkasındayız, vergilerimizi ödüyoruz. Devletimizin bu konuya acil olarak el atması lazım. Piyasada para yok, dönmüyor. Uygun şekilde krediler sağlamalı. Üretim yapıyoruz, yaptığımız ürünlere zam yapamıyoruz. Zam yapınca satamıyoruz. Nakit akışı da yok. İnsanlar çek, senet, 10 ay sonra ödeme garantisi veriyor. Mesela verdiğin ürün 100 TL ise 6 ay sonra 50 TL’ye düşüyor. Ürün enflasyonda eriyip kayboluyor. Para dönmeyince de batma noktasına geliyorsun. Esnaf Kefalet Kredisi çıkıyor, çıkmasıyla yarım saat içinde bitiyor. Şu an tekstildeki birçok insan öz sermayesiyle devam ediyor. Hükümetimizin üreticilerin arkasında olması lazım.” ifadelerini kullandı.

TEKSTİL KENT ‘UMUT’ OLDU

Toroslar Belediye Başkanı Abdurrahman Yıldız’ın öncülüğünde yapılacak Tekstil Kent projesinin önemine değinen Kemal Dede, “Tekstil Kent birçok ilde var olup Mersin’de olmayan bir yerdi. 10 yıl bunun için mücadele verdik. ‘Hepimizin aynı yerde olduğu bir yer istiyoruz.’ dedik. Ben dört yerde imalat yapıyorum. Çünkü büyük metrajlı işyerlerinin fiyatları çok yüksek. Mahalle aralarındaki dükkânların fiyatları daha uygun. Bodrum ve giriş katlarda kumaş kesimhanesi, kumaş deposu, baskı, nakış yerleri açtık. Oradan oraya taşırken hem zaman kaybımız hem de maddi kaybımız oluyor. Bin metre yerimiz olursa bunların hepsi aynı yerde olur. İlk önce tekstilci düzenli bir şekilde çalışır. İkincisi de müşteri yurt dışından, şehir dışından geldiği zaman ürünün nerede dikildiğini soruyor, kumaşını görmek istiyor. Çünkü güvenmek istiyor. Yatırım yapacak, bağlantı kuracak. Müşteri dükkân dükkân gezdiği için işini 4 günde ancak bitirebiliyor. Alıcılar da bu durumdan şikayetçi. Bize sürekli soruyorlar, ‘Hepiniz neden bir arada değilsiniz?’ diye. Yurt dışından müşteri geliyor, adamı alıp apartmanın deposundaki bir imalat dükkânını göstermek istemiyorum. Yine sokak arasında darabası çekilmiş, ütü-paket yapılan yere götürmek istemiyorum. Götürünce de ‘Bu nasıl bir yer?’ diyor. Sonra da güvenemiyor. Tekstil Kent olduğu zaman müşteri gelecek; kumaşlar, paketleme, kumaş kesimi hepsi bir arada olacak. Güven duyacak. Zaman kaybı olmadığı için de yorulmayacak. Tekstil Kent’teki ana düşüncemiz bu: güven vermek. Düzen ve güven oluşunca biz de kazanırız, Mersin de, ülkemiz de. Bu konuda yanımızda duran Toroslar Belediye Başkanımız Abdurrahman Yıldız’a çok teşekkür ediyorum. ‘Üreticileri bir araya getirmek için Tekstil Kent’i yapacağız, mücadele edeceğim, çalışacağım.’ dedi ve hakikaten çalıştı. 130 dönüme yakın bir araziye 2026 yılının ilk 6 ayı içerisinde kazma vurulmaya başlanacak. 1,5 sene içerisinde de ayağa kaldırılacak.” şeklinde konuştu.

MERSİN İLK KEZ TEKSTİL FUARINA EV SAHİPLİĞİ YAPACAK

Son olarak sektörün moral kaynağı olacak bir gelişmeyi paylaşan Dede, “Tekstilciler bir krizin içerisinde ama bizler pes etmiyoruz, mücadele ediyoruz. 14-17 Ocak tarihleri arasında fuarımız var ve Mersin’de tekstil fuarı ilk defa yapılacak. Fuar bizim için çok önemli.” diyerek sözlerini tamamladı.